Cẩm nang tra cứu » Sinh sản & Phối giống » Các thông tin tinh bò trong và ngoài nước

Các thông tin tinh bò trong và ngoài nước

Đặc điểm tinh dịch và khả năng sử dụng bò đực Bogu bằng thụ tinh nhân tạo

Bogu là giống bò lai đã được ổn định giữa đực Xomba (tức Lagune) sừng ngắn (Tây Phi) với bò Zebu (chủ yếu là Fulani trắng). Bò Bogu phổ biến tại bang Bogu (CH Bênanh) và nhiều nước châu Phi, chịu đựng với Trypanosoma (nhờ có máu Xomba), sinh trưởng nhanh, cho sữa, cho thịt. Nghiên cứu này nhằm tìm hiểu đặc điểm tinh dịch và đánh giá khả năng sử dụng bò đực Bogu (thông qua TTNT) trong điều kiện nhiệt đới ẩm.

16 bò đực Bogu (4-6 tuổi) hằng ngày được chăn thả trên đồng cỏ, không có thức ăn bổ sung khác, ngoại trừ tảng đá liếm (Dicanxi Photphat, NaCl và KCl, ZnCO₃, CuSO_4,lưu huỳnh). Lấy tinh qua âm đạo giả, vào buổi sáng (8-10 giờ).

Các chỉ tiêu đánh giá: Lượng xuất tinh (V); Hoạt lực quần thể (A_m) tinh trùng: cường độ hoạt động dạng "sóng cồn" của 1 giọt tinh dịch (TD) và cho điểm từ 0 đến 5 (kính hiển vi 40-100X); Hoạt lực cá thể (A_i): tỉ lệ (%) tiến thẳng của tinh trùng trong đệm 2,9% NaXitrat; Nồng độ tinh trùng (C): Tổng số tinh trùng (VC) trong TD.Thí nghiệm tiến hành trong 3 tháng, khí hậu cận xích đạo, trong mùa mưa nhiều (tháng 4 đến tháng 7), nhiệt độ không khí: 28-31 ⁰C, độ ẩm tương đối: 80-95%.

10 bò đực được lấy tinh mỗi tuần 1 lần; 6 bò còn lại được lấy tinh mỗi tuần 2 lần, chia ra 3 con vào thứ ba và thứ năm (cách nhau 48 giờ) và 3 con vào thứ ba và thứ sáu (cách nhau 72 giờ).

Đặc điểm TD bò thí nghiệm như trong bảng:

		Tần suất lấy tinh
Chỉ tiêu	Đơn vị	1 lần/tuần	2 lần/tuần
			Kh/cách 48 gi	Kh/cách 72 gi
Số lần kiểm tra		104	38	40
V	ml	3,43	3,45	22,90
A_m	0-5	3,85	4,26	4,35
A_i	%	75,7	79,1	80,1
C	10⁹	1,19	0,78	0,75
VC	10⁹	4,09	2,70	2,20

Kết quả dẫn tinh:

1. Tinh pha bảo quản ở +5⁰C (lỏng) (10 x 10⁶tinh trùng/liều dẫn) được dùng dẫn tinh cho bò cái. Như vậy một lần xuất tinh có thể SX 400 liều tinh lỏng và mỗi năm SX quãng 17000 liều. Nhưng thời gian sử dụng tinh lỏng không vượt quá 2-3 ngày.

2. Tinh đông lạnh dạng viên và bảo tồn trong nitơ lỏng (-196⁰C): sau khi giải đông cần có 7-15 triệu tinh trùng tiến thẳng/liều dẫn. Như vậy trước khi đông lạnh, phải đưa vào mỗi liều 10-60 triệu tinh trùng tiến thẳng (tối thiểu 15 triệu) sao cho sau giải đông, hoạt lực tinh trùng còn 40-45% (đôi khi thấp hơn). Để có hoạt lực tiến thẳng sau giải đông đạt 40%, phải bố trí mỗi viên chứa 32,5 triệu tinh trùng tổng số. Như vậy mỗi tuần 1 bò đực có thể SX 126 viên tinh đông lạnh, mỗi năm 5200 viên.

3. Do còn ít kinh nghiệm nên cần 3 lần dẫn tinh cho một bò cái để đạt thụ thai (ở Pháp: 1,6-1,7 lần, ở một số nước nhiệt đới: 3,6 lần hoặc hơn). Như vậy một bò đực Bogu một năm có thể phục vụ 5600 bò cái (tinh lỏng) hoặc 1750 bò cái (tinh viên).

Nguyễn Tấn Anh,Viện Chăn Nuôi
(élevage et Médecin vétérinaire des pays tropicaux 96- 49- (2)- 174-177 )

Nguồn: Viện Chăn nuôi

Ý kiến của bạn