Cấu tạo của tuyến vú và tiết sữa ở Bò sữa
Bầu vú và tuyến sữa
1. Cấu tạo bầu vú
Bầu vú của trâu bò gồm 4 tuyến sữa tương đối độc lập với nhau. Tuyến sữa là cơ quan sản xuất sữa (hình 8.1). Tham gia cấu tạo bầu vú và tuyến sữa có các tổ chức liên kết, tuyến thể, cơ, mạch máu, lâm ba và thần kinh.
- Mô liên kết mỏng
Đây là lớp mô mỏng nằm ở phần nông khắp bề mặt da.
Lớp mô này nằm sâu bên trong lớp mô liên kết mỏng, gắn phần da và tuyến thể bằng sự tạo thành sự tạo thành một lớp liên kết đàn hồi.
Bắt đầu từ khung chậu đi xuống phía dưới và hỗ trợ mô tuyến của bầu vú.
Đó là màng treo kép, bắt đầu từ đường giữa của thành bụng chia bầu vú thành nữa trái, nữa phải. Màng này nâng đỡ phần giữa của vú chống lại lực kéo xuống và giữ bầu vú ở vị trí cân bằng nếu các cấu trúc phụ trợ khác bị tách rời.
b. Tổ chức tuyến
- Hệ thống tuyến bào
Hệ thống ống dẫn bao gồm hệ thống ống, phân nhánh theo kiểu cành cây, bắt đầu là các ống dẫn sữa nhỏ xuất phát từ các tuyến bào (nên còn gọi là các ống dẫn tuyến bào). Sữa được tạo thành ở tuyến bào, di chuyển qua các ống dẫn sữa nhỏ trong chùm tuyến bào, sau đấy tập hợp vào ống dẫn chùm tuyến bào (còn gọi là ống dẫn sữa nhỏ). Sữa trước khi vào bể thường được chảy qua ống tập hợp sữa lớn. ở chỗ phân nhánh ống dẫn sữa, thành ống hình thành các nếp nhăn hoa thị hạn chế sự di chuyển của sữa (đặc biệt thấy ở tuyến sữa trâu).
- Hệ thống động mạch
Hầu hết máu cung cấp cho bầu vú do đôi động mạch âm ngoài. động mạch đi từ khoang bụng, thông qua rãnh bẹn, chui qua ống bẹn, quanh co uốn khúc làm cho tốc độ dòng chảy của máu chậm lại. động mạch tuyến sữa là tiếp tục của động mạch âm ngoài. Khi đến tuyến sữa phân thành 2 nhánh lớn là động mạch tuyến sữa trước và động mạch tuyến sữa sau, một phân nhánh nhỏ động mạch dưới da bụng bắt nguồn từ động mạch tuyến sữa trước (trước khi động mạch này phân nhánh) cung cấp máu cho phần trước tuyến sữa. Động mạch đáy chậu bắt nguồn từ trong xương chậu cung cấp máu cho phần rất nhỏ phía sau bầu vú.
Động mạch tuyến sữa trước, động mạch tuyến sữa sau, động mạch dưới da bụng, động mạch đáy chậu phân nhánh theo chiều dọc và ngang nhiều lần, cuối cùng thành các vi ti huyết quản bao bọc dày đặc quanh tuyến bào để cung cấp dinh dưỡng tạo sữa.
e. Hệ thống lâm ba
1.2. Đặc điểm của một bầu vú tốt
- Bầu vú phát triển hình bát úp, rộng và sâu, 4 khoang vú có thể tích gần bằng nhau.
- Các núm vú thẳng đứng, có độ dài trung bình, tách biệt nhau rõ ràng với khoảng cách giữa các núm vú trước lớn hơn một chút so với khoảng cách giữa các núm vú sau.
- Các dây chằng nâng đỡ bầu vú vững chắc, bầu vú không bị chảy sâu quá tránh cho các núm vú lê quyệt trên mặt đất và bị tổn thương.
- Bên trong phải chứa nhiều mô tuyến.
Một bầu vú chứa ít mô tuyến và chứa nhiều mô liên kết thì mặc dù thể tích lớn nhưng không phải là bầu vú lý tưởng để sản xuất sữa. Người ta có thể phân biệt dễ dàng một bầu vú nhiều mô tuyến với một bầu vú nhiều mô liên kết: sau khi vắt sữa, một bầu vú nhiều mô tuyến thì rỗng, mềm, còn bầu vú nhiều mô liên kết thì cứng, vẫn tiếp tục cho hình dạng một bầu vú đầy sữa, ngay cả sau khi ta đã vắt kiệt. Như vậy, cần phải nắn bầu vú trước và sau khi vắt sữa để đánh giá cấu trúc của nó. Có thể sử dụng một phương pháp khác: ấn một hay nhiều ngón tay lên bầu vú. Nếu như dấu ấn của ngón tay chậm mất đi thì chứng tỏ bầu vú có nhiều mô tuyến. Trong trường hợp bầu vú nhiều mô liên kết thì dấu ấn ngón tay nhanh chóng mất đi, hoặc không để lại dấu ấn và có cảm giác cứng khi ấn ngón tay.
